عادتهای مطالعه

تدوین: فرشته حیدری

عادتهای بد مطالعه یکی از علل مهم عقب­ماندگی تحصیلی است. توان هر کسی برای پیشرفت تحصیلی کامل بستگی به عوامل متعددی دارد. عادتهای مطالعه اساسا پوششی فردی در عادتهای خواندن، فنون یادگیری، حافظه، برنامه زمانی، شرایط فیزیکی، امتحان، ارزشیابی و غیره است.

توصیف هر یک از حوزه­های عادتهای مطالعه:

1-     تقسیم بندی زمان: طراحی تقسیم بندی زمان خیلی مهم است. برنامه زمانی به تنظیم دوره­های مطالعه و سایر فعالیتها بر طبق نیازهای فرد کمک میکند. بهترین روش در تقسیم­بندی زمان ثبت فعالیتهای سرتاسر روز در طول هفته است. تحلیل یادداشت روزانه در تقسیم بندی زمان کمک مناسبی خواهد بود. از طریق تقسیم­بندی زمان دانش­آموزان می­توانند به موفقیت­شان در مطالعه بعلاوه در فعالیت­های دوره تحصیلات عالی­شان خوش­بین باشند.

2-     شرایط فیزیکی برای مطالعه: نقش شرایط فیزیکی بخش مهمی در عادتهای مطالعه است. مکان مطالعه باید ساکت و آرام باشد. باید تمیز و روشنائی و تهویه مناسب داشته باشد. اثاثیه باید راحت باشد. نور آنجا باید کافی باشد. میز مطالعه باید تمیز و جادار و تمام چیزهای ضروری نظیر تعدادی کاغذ، قلم، کتاب، مداد و غیره را داشته باشد.

3-     توانائی خواندن: خواندن مهارت اساسی در هر نوع مطالعه است. توانایی خواندن شامل عوامل مختلفی نظیر واژگان خوب، سرعت خواندن، درک مطلب، انتخاب موضوع مناسب برای خواندن و میزان اطلاعات می­باشد. هر کسی قادر است دست کم در هر دقیقه 300 کلمه در زبان مادری و 75 تا 100 کلمه در زبان بیگانه بخواند. هر کسی باید از طریق یادآوری درست معنی کلمات واژگان خوبی بسازد. سرعت خواندن نیز عامل مهمی است. آرام خواندن همیشه مناسب­تر از بلند خواندن است. سرعت خواندن موضوع را ضروری است که بر طبق اهمیت موضوع تنظیم کنیم. موضوع فنی بیشتر از موضوع عادی به زمان نیاز دارد. هر فردی باید سعی کند آنچه را که می­خواند درک کند. او باید سعی کند ایده­هایی را که زمان خواندن را درمی­یابد و خلاصه ایده­های عمده را به خاطر آورد.

4-     یادداشت کردن: یادداست برداشتن در کلاس درس فعالیت یادگیری مهمی است. یادداشت برداشتن از کتاب نیز به مقدار زیادی در مطالعه کمک می­کند.راههای مختلفی برای یادداشت کردن وجود دارد. یکی ممکن است همه چیز را از کتاب درسی کپی کند. دیگری امکان دارد برای تهیه رئوس مطالب فقط پاراگرافهای مهم را یادداشت کند، یا عنوانهای درشت و ریز و عبارتهای کلیدی مهم را یادداشت کند. تفسیر کلمات توسط خود فرد و خلاصه کردن بهترین روش تهیه یادداشت فرض شده است. ترکیب یادداشت کلاسی و کتابی برای تهیه یادداشت نهائی تمرین خوبی است. با تمرین منظم یادداشت برداشتن می­توان به عادت شدن آن کمک کرد.

5-     عوامل مؤثر در انگیزش یادگیری: صرف نظر از توانائی یادگیری، تمایل به یادگیری هم یک امر مهم قابل ملاحظه­ای است. اگر کسی به طور واقعی علاقه به یادگیری داشته باشد احتمالا سریع یاد می­گیرد و آموخته­ها به مدت زیادی در ذهن او باقی می­ماند. در استعداد یادگیری تفاوتهای فردی وجود دارد. هر کسی با کوشش­های زیاد می­تواند بهبود یابد. روح رقابت و همکاری در یادگیری کمک می­کند. فرد در گروه بهتر یاد می­گیرد.

6-     حافظه: بهبودی حافظه به معنی یادگیری بهتر است. دوره­های یادگیری فاصله­دار به یادگیری بی­وقفه یا پیاپی ارجحیت دارد. یادگیری بهتر بقای بیشتری دارد. پرآموزی به یادآوری برای یک دوره طولانی کمک می­کند.

7-     برگزاری امتحانات: بیشتر امتحانات ما از نوع انشائی است که چند سؤال داده می­شود و دانش­آموزان مجبورند جوابهای طولانی بنویسند. بهتر است رئوس مطالب را تهیه کنند و افکار و عقاید درستی بسازند، الگوی منطقی ارائه مطلب را پی­گیری کنند. زبان ساده­ای را که لازم است به کارگیرند. عنوانهای درشت و ریز بایستی بطور صحیح جا داده شوند. زیر کلمات و عبارتهای مهم ممکن است خط کشیده شود. برای امتحان باید وقت بیشتری اختصاص داد و به نکات ضعف خود توجه نمود. برنامه زمانی برای مطالعه بایستی تهیه شود. نگرش آرام، خونسرد و راحت نسبت به امتحان ضروری است و فقط بعد از آمادگی خوب به دست می­آید. همچنین آگاهی از نتایج امتحان میتواند فرد را برانگیزاند و تلاشهای او را هدایت کند.

8-     تندرستی: عادتهای سالم و منظم تغذیه، ورزش، سرگرمی و خواب به تندرست ماندن کمک میکند و حالت ذهنی سالم برای کسب موفقیت در امتحان ضروری است.

از جمله پرسشنامه­هایی که عادتهای مطالعه شما را مورد ارزیابی قرار داده و می­تواند این عادتها را بررسی نموده و در تصحیح آن به شما کمک نماید شامل موارد زیر می­باشد:

پرسشنامه عادت مطالعه- موخودهاپاوسان سان وال

آزمون عادتهای مطالعه و نگرش- سی.پی.مادور

پرسشنامه عادت مطالعه- بی.وی.پاتل

پرسشنامه درگیری مطالعه- آشا، بهاتناگار